2022-2023 жылдары көрші мемлекеттердегі күрделі геосаяси жағдай жағдайында, сондай-ақ оның Қазақстан Республикасының макро көрсеткіштеріне теріс әсер етуі нәтижесінде барлық отандық құрастыру зауыттары мен шетелдік зауыттардың ресми дилерлері әртүрлі себептермен ауыл шаруашылығы техникасының бағасын 35% - дан 100% - ға дейін көтеруге мәжбүр. Оның құны өсе ме және қазақстандық аграршылар не жиі сатып алады – бұл туралы Nur.kz "ҚазАгроҚаржы" АҚ Басқарма төрағасы Айдар Прашевпен сөйлесті.

- Айдар Ғилімұлы, "ҚазАгроҚаржы" арқылы фермерлер сатып алатын отандық ауыл шаруашылығы техникасының және импорттық техниканың үлесін атаңыз?

- Осы жылдың 5 айында аграршылар 4 мыңнан астам техника сатып алды, оның 60% - ы отандық өндіріс техникасы, өткен жылдың сәйкес кезеңінде бұл көрсеткіш 47% деңгейінде болды. Отандық техника фермерлер арасында үлкен сұранысқа ие.

Айта кету керек, өткен жылдан бастап бізде отандық өндірістің ауыл шаруашылығы техникасын сатып алуға бағытталған лизингтік бағдарламалар бар, мысалы, "Қазақстанда жасалған", "жеңілдікті лизинг". Осылайша біз фермерлерді де, жергілікті өндірушілерді де қолдаймыз.

- Қазақстанға ауыл шаруашылығы техникасын қай елдерден жеткізеді? Сіз олардың қайсысымен жұмыс істейсіз?

- Қазіргі уақытта біз тракторларды, комбайндарды және аспалы және тіркемелі техниканы, сондай-ақ жүк автомобильдерінің кейбір түрлерін сататын барлық отандық техника өндірушілерімен ынтымақтасамыз. Жергілікті зауыттар негізінде көптеген ірі шетелдік өндірушілер өз өнімдерін құрастырады.  Айта кету керек, отандық техника өндірушілер үшін Қазақстанда өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы техникасын өндіруді ынталандыратын жақсы преференциялар бар.

"ҚазАгроҚаржы" АҚ Германия, Австрия, Ресей, Беларусь және басқа да елдердің шетелдік өндіруші зауыттарымен тікелей ынтымақтасады. Сондай-ақ АҚШ, Канада, Түркия, Иран, Үндістан, ҚХР және ЕО елдерінің зауыттарының ресми дилерлерімен. Олар өз кезегінде тек техника өндіруші ретінде әрекет етеді, ал бизнес-процестер мен логистика және техникаға сервистік қызмет көрсету жөніндегі міндеттер Қазақстан Республикасындағы өздерінің ресми дилерлеріне жүктеледі. Егер әлеуетті өнім беруші қажетті шарттарға сәйкес келсе, онда біз онымен резиденттік еліне қарамастан лизинг заттарын сатып алу шартын жасасамыз.

- Қазір ауыл шаруашылығы техникасы бағасының өсуі мәселесі қаншалықты өткір? Бұл мәселені қалай шешуге болады?

- Иә, екі жыл бұрын ауыл шаруашылығы техникасы басқа тауарлар мен қызметтер сияқты бағамен күрт өсті. Қазақстан Республикасында, Ресей Федерациясында және Беларусь Республикасында техника дайындаушы зауыттардың, құрастыру өндірістерінің және жеткізушілердің хаттарына сәйкес техника бағасының ғана емес, оның логистикасының да 30-40% – ға дейін өсуі байқалды. Сонымен қатар, шикізат тапшылығы, шетел валютасының теңгеге күрт секіруі және техниканы Қазақстанға тасымалдау қиындықтары, өйткені Еуропадан, АҚШ пен Канададан техника Беларусь пен РФ аумағы арқылы да тасымалданады, санкцияларға байланысты порттардың жұмысы тоқтатылды.

Ресей Федерациясы мен РБ-дан техникаға арналған негізгі машина жиынтықтарын сатып алатын отандық құрастыру өндірістері жоғарыда аталған барлық мәселелерге тап болды, бұл негізгі өндіруші зауыттарға тікелей тәуелділікті тудырды.

Ал 2023 жылдың ортасынан бастап ағымдағы күнге дейін техниканың негізгі түрлері бойынша бағалардың төмендеуі байқалады. Биылғы жылы техниканың негізгі түрлері – комбайндар мен тракторлар құнының төмендеуі байқалады.

- "Қазагроқаржы" Ауыл шаруашылығы техникасының құнына әсер етуі мүмкін?

- Біз ауыл шаруашылығы техникасын, шикізатты немесе логистикалық қызметтерді өткізу нарығындағы бағаларды реттемейміз. Компания қаржы институты болып табылады және лизинг алушылардың өтінімдеріне сәйкес бағаларды қарайды.

- Әңгімеңізге рахмет!

- Рахмет.